De Vrede van de Pyreneeën kwam voort uit de Vrede van Westfalen, die in 1648 een einde maakte aan de Dertigjarige Oorlog (1618-48) en de Vrede van Münster, die hetzelfde deed met de Tachtigjarige oorlog (1568-1648). Door deze Vrede van de Pyreneeën verloor Spanje niet alleen eerder genoemde gebieden aan Frankrijk, maar ook ondermeer het graafschap Boulogne, Henegouwen, delen van Frans Vlaanderen, Lotharingen, het noordelijke deel van Navarra en de Languedoc. Op dat moment werd de definitieve grens tussen beide landen door de Pyreneeën getrokken.
Eigenlijk had de Vall d' Aran, waar de rivieren ook noordwaarts stromen, bij dit verdrag betrokken moeten worden, ware het niet dat eerder, in het Verdrag van Corbeil van 1258 definitief bepaald was dat dit Spaans grongebied was. Dit werd niet aangepast in de Vrede van de Pyreneeën. Dit dal is eeuwenlang een geografische enclave geweest, dat in een isolemant leefde. Daarom wordt er een soort Catalaans gesproken dat zelfs de Catalanen zelf nog maar met moeite kunnen verstaan. Pas in 1925 werd het dal in verbinding gebracht met de rest van Spanje.
Een korte geschiedenis van Llivia
Llivia is een plaatsje met een heel ver, Iberisch verleden. In Romeinse tijd was het de hoofdstad van de Romeinse provincie Ceretania -tegenwoordig Cerdeña- en werd toen Lulia Lybica genoemd. In 715 werd het ingenomen door de Moren, die het vanwege de strategische ligging Medinet-el-bab (Stad van de Poort) noemden. In de 9de eeuw werd het ingenomen door Christenen, waarna het onder Catalaans bewind kwam.
 |
| Plaza de la República, heden Plaza Mayor |
Tijdens de Spaanse burgeroorlog was Llivia republikeins-gezind. Om het gebied te veroveren moest het leger van Franco in februari 1939 om Franse toestemming vragen om het te bereiken en onder dictatoriaal gezag te stellen. Dit ging overigens zonder enig verzet. Tegenwoordig behoort Llivia tot de provincie Girona. Er worden drie talen gesproken: het officiële castiliaanse Spaans, Catalaans, en door een minderheid Frans.
De Vrede van de Pyreneeën (zie foto) werd getekend op Fazanteneiland, een klein eilandje midden in de rivier de Bidasoa -in het Frans ´Bidassoa'. Die rivier stroomt tussen het Franse Hendaye en het Spaanse Irún -in Baskenland- de Golf van Biskaje in. Het verdrag werd bezegeld met het huwelijk tussen de Franse koning Lodewijk XIV en de enige dochter van de Spaanse koning Filips IV, Maria Theresia. Zij zou afstand doen van haar rechten en die van haar nakomelingen op de Spaanse troon door betaling van een bruidschat van 500.000 gouden écu's. Tevens werd afgesproken dat het eilandje een bijzondere status zou krijgen, waardoor het nog altijd zes maanden van het jaar onder Frans gezag staat en de andere zes maanden onder Spaans bewind.
Gevolgen
Omdat Filips IV deze bruidschat nooit zou kunnen opbrengen, waren de directe gevolgen van dit verdrag de zg. Devolutieoorlog (1667-68), na de dood van Filips IV in 1665, en de >>Spaanse Successieoorlog (1702-13), na het overlijden van diens zoon >>Karel II (1700). Fazanteneiland zou door dit verdrag het scenario zijn van eerste ontmoetingen van drie toekomstige Franse en twee Spaanse koningen met hun aanstaande bruiden.
Wat ook in het verdrag van 1660 werd bepaald was dat men 'ongehinderd' moest kunnen reizen over Frans grondgebied tussen Spanje en Llivia, wat de reden is dat de autosnelweg, die er later aangelegd werd, jarenlang een dodenweg was. De Spanjaarden gaven de Franse automobilisten, die uit zijwegen kwamen daardoor geen voorang. Dit werd uiteindelijk opgelost met viaducten.
Bezienswaardigheden in Llivia
- De parochiekerk 'Nostra Senyora dels Angels' (zie foto helemaal boven) is een laat-gothisch gebouw uit de 16de eeuw, maar met overgebleven Romaans-gothische elementen. 'Er zijn geschriften uit 835 gevonden, die al gewag maken van een voorganger van deze kerk. Er is o.a. een processiekruis te zien, dat nog door Karel V werd geschonken. Het oorspronkelijke altaar werd in 1936 door anarchisten vernietigd; het huidge komt uit een jezuïetenklooster in Logroño.
- Het kasteel, uit de 9de een 11de eeuw, bezit nog oude Romeinse resten. In de 15de eeuw werd het volledig vernieuwd, waarbij het een vierkante structuur kreeg rond een centrale binnenplaats met een groot waterreservoir. Het wordt beschermd door een muur van 35 meter, met een diepe gracht en ronde torens met een panoramisch uitzicht over de enclave.
- Rond de Plaza Mayor, in de straten Mercadal, Fontcitrana en Santa María straten staan nog huizen met structuren, die uit de 13de eeuw stammen. -
