Waar Spanje voor de nieuwe Bourbonse koning Filips V een personele unie was werd het nu, naar Frans model, een centraal bestuurde staat. Dit bracht met zich mee dat de zelfstandigheid, die Catalonië onder de kroon van Aragón genoot, werd afgeschaft.
Van rouwdag tot feestdag
Voor de buitenstaander lijkt het vreemd om de dag van een grote nederlaag te vieren als nationale feestdag. Oorspronkelijk ging het dan ook om rouwdiensten voor de slachtoffers. De vieringen zijn pas in de loop van de achttiende eeuw spontaan ontstaan, binnen de op dat moment overal in Europa heersende romantisch-nationalistische beweging.
Op dat moment ontstond ook in Catalonië een Catalaans streven naar het consolideren van de eigen identiteit en taal. Het valt onder de zg. 'Renaixença catalana' (Catalaanse renaissance). In 1888 werd daarom ook een standbeeld onthuld voor Rafael Casanova i Comes (1660-1743), de laatste voorzitter van de 'Consell de Cent', de toenmalige stadsregering van Barcelona. De betekenis van de herdenkingen nam tegelijkertijd toe en kreeg gaandeweg een feestelijker karakter.
Onder de militaire dictatuur van José Antonio Primo de Rivera (1923-1930) werd het feest verboden. Onder het bewind van Franco (1939-1975) werden zelfs alle Catalaanse feesten verboden, evenals het spreken van de Catalaanse taal. Op 11 september 1976, na de dood van Franco, kwam het daarom tot een ontlading in de vorm van een betogingen van meer dan een miljoen mensen in Barcelona, die meer autonomie voor Catalonië eisten. Dat was het echte keerpunt van rouwdag tot feestdag.
Wettelijke feestdag
Na de overgang naar een democratie in Spanje werd de 'Diada' op 12 juni 1980 door de eerste wettelijk gekozen 'Generalitat de Catalunya' tot officiële feestdag van Cayalonië verklaard. In 2006 werd de het in het 'Estatut' (de regionale grondwet) vastgelegd alss een dag van vieringen, manifestaties en politieke verklaringen. Daarmee is het vooral een dag bebleven, waarop veel Catalanen uiting geven van hun wens een onafhankelijke staat te zijn. Of daar echter wel een meerderheid voor te porren is is nog steeds niet duidelijk.
