Het verdeelde Catalonië

In september 2017 werd door het regionale Catalaanse parlement, waarin verschillende nationalistische partijen een meerderheid vormden, gestemd over een referendum over de onafhankelijkheid van Catalonië. Deze stemming was de uitkomst van jarenlang gesteggel met de Spaanse regering, waarin deze zo'n referendum als ongrondwettelijk beschouwde. Desondanks kwam op 1 oktober, ondanks alle verzet van de centrale Spaanse regering en de politiemacht die op de been was gebracht om het te voorkomen, 42% van de stemgerechtigde Catalanen opdagen, waarbij uiteindelijk 90% voor afscheiding zou stemmen. Later die maand riep het Catalaanse parlement eenzijdig de Catalaanse republiek uit. >>Lees verder.

Sporen van de Middeleeuwen in Catalonië

Verspreid over Spanje zijn er nog talloze dorpjes te vinden die hun oorspronkelijk Middeleeuws karakter hebben kunnen behouden. In de Catalaanse provincie Girona is dat zelfs zeer geconcentreerd -je zou haast zegen dat ze op loopafstand liggen. Sommige zijn onbekend, gehuchten met soms niet meer dan 100 inwoners. Andere hebben zich op de kaart van het toerisme weten te plaatsen, als Besalú en -dankzij de film 'Ocho apellidos catalanes'- Monells. Maar allen voeren ze ons terug in de tijd met hun geplaveide straatjes, poortjes, natuurstenen balkons en bruggen, puntgeboogde ramen, vroeg-romaanse kerkjes... >>Lees verder.

'Catalunya en miniatura', het Madurodam van Catalonië

In Torrelles de Llobregat, op zo'n 17 kilometer van Barcelona, kan het themapark 'Catalunya en miniatura' gevonden worden. Daar zijn fraaie maquettes te bezichtigen van plaatsen, monumenten en historische bezienswaardigheden uit Catalonië en Mallorca, en daarnaast enkele belangrijke bouwwerken van de beroemde Catalaanse architect Gaudí, gelegen in León en Cantabrië. >>Lees verder.

De 'Funicular' en 'Telefèric' van Monjuïch

De 'Funicular' van Montjuïc werd aangelegd vanwege de wereldtentoonstelling, die in 1929 in Barcelona werd gehouden. Ze werd een jaar eerder officiëel geopend. Deze kabelspoorweg werd in 1992 gemoderniseerd om te voldoen aan behoeftes in het kader van de Olympische zomerspelen van hetzelfde jaar. Op Monjuïc liggen nl. het stadion Estadi Olímpic Lluís Companys en enkele andere sportfaciliteiten. >>Lees verder.

'Fundació Joan Miró', vervulling van een wens van de kunstenaar

De wens om zijn werk toegankelijk te maken voor een groter publiek was al veel eerder bij de Catalaanse kunstenaar Joan Miró opgekomen. In 1972 zou die in vervulling komen toen de architect Josep Lluis Sert de opdracht kreeg voor de bouw van een residentie. Sert was een oude vriend van Miró en had ook het in 1956 gebouwde atelier van Miró op zijn curriculum staan. >>Lees verder.

Het 'Barri Gòtic', het Middeleeuwse centrum van Barcelona

Het oude centrum van Barcelona is een labyrinth van kleine Middeleeuwse straatjes dat tussen de stadsader 'La Rambla', de haven, de Via Laietana en de Ronda de Sant Pere ligt. Er zijn zelfs nog gebouwen te vinden zijn uit Romeinse tijd, wat komt omdat de sad in de tijd van keizer Augustus een Romeinse kolnie was -het forum bevond zich toen waar nu de 'Plaça de Sant Jaume' ligt. In de wijk liggen o.a. het gemeentehuis, de zetel van de regering van de regio Catalonië, en het koninklijk paleis. >>Lees verder.

Panellets / Catalaanse Allerheiligenkoekjes

Een traditie in Catalonië is om voor Allerheiligen 'panellets' te maken, koekjes die dan tijdens de zg 'Castanyada' worden gegeten met gepofte kastanjes en 'moniatos' (zoete aardappelen).

Ingrediënten: 500 g gemalen amandelen, 500 g fijne suiker, 1 aardappel van ca. 150 g, 2 eieren, 250 g pijnboompitten, 250 g pure chocolade hagelslag, 250 g kokosnootschaafsel

Bereidingswijze:
Kook de aardappel in de schil en haal die daarn weg. Pureer de aardappel in een kom terwijl die nog warm is. Voeg de suiker langzaam al roerend toe totdat die gesmolten is. Voeg de gemalen amandelen langzaam toe. Meng alles samen, met een vork of de handen.

Laat het mengsel nu enige tijd staan. Open ondertussen de eieren en roer ze in een kom.

Verwarm de oven voor op 250º C. Zet de oven daarna op de grillstand.

Vorm kleine balletjes van het aardappelmengsel. Haal de balletjes door de ei, dip vervolgens een derde deel door de pijnboompitten en doe er met een kwastje nog een laagje ei eroverheen. Zet ze alvast een minuut of 10 in de voorverwarmde oven, zodat ze wat bruin worden.

Strooi nu over een ander derde deel de kokos en zet ook die nu in de oven totdat ze beginnen te kleuren.

Strooi nu hagelslag over de rest en doe deze als laatste voor 10 minuten in de oven. Zorg ervoor dat de hagelslag niet smelt.

Haal de 'panellets' uit de oven en laat ze afkoelen.

Tortosa, middeleeuwse pracht

Het stadje Tortosa, in de provincie Tarragona, heeft een lange geschiedenis. Het bestond al voor 714, want in dat jaar werd het door de Moren op de Visigoten veroverd. Het statige 59 meter hoge kasteel, 'Castillo de la Zuda', dat er overheen uitkijkt, met een islamitische begraafplaats bij de ingang, doet daaraan herinneren. Verder zijn er nog een aantal interessante monumenten te vinden, en slechts op een paar kilometer afstand liggen de 'Costa Dorada' en het Nationale Park Delta del Ebro. >>Lees verder.

De 'Sagrada Familia, het eindeloze bouwsel van Gaudí

Sinds in  1882 de eerste steen werd gelegd wordt er nog altijd voortdurend aan de 'Basílica i Temple Expiatori de la Sagrada Família', oftewel de 'Sagrada Familia', gebouwd. Eigenlijk alleen tijdens de Spaanse burgeroorlog (1936-1939) hebben de werkzaamheden tijdelijk stilgelegen. De huidige opleverdatum is vastgelegd in het jaar 2026. Dat zou dan precies 100 jaar zijn na de dood van de architect, Antoni Gaudí (1952-1926). >>Lees verder.

Kabeljauw uit de oven (Bacalao de la llauna)

Het Catalaanse recept 'Bacalao a la llauna' heeft zijn naam te danken aan datgene waarin het van oorsprong gemaakt werd. Een 'llauna' is nl. een blikje waarin, traditioneel vooral rond de week voor Pasen, door herders en boeren werd bereid. Bij gebrek daaraan maken we het als ovengerecht. >>Lees verder.

Het klooster van Poblet, middeleeuwse cisterciënzer stijl

Het 'Monestir de Santa Maria de Poblet', gelegen op het grondgebied van Vimbodí i Poblet (Tarragona), is een cisterciënzer abdij dat sinds 1991 op de lijst van Werelderfgoed van de UNESCO staat. Behalve een 12de eeuwse kerk maken verschillende kloostergebouwen en zelfs een gotisch koninklijk paleis er deel van uit. Daarnaast is er een 14de eeuws pantheon te vinden van de vroegere koningen van Catalonië en Aragón. Het complex geldt als representatief voor de cisterciënzer stijl uit de late middeleeuwen. >>Lees verder.

Het klooster van Montserrat

Tussen hoge bergen verscholen, op een hoogte van 720 meter, ligt op ongeveer 60 kilometer van Barcelona het 'Monastir de Montserrat, een benedictijnenabdij dat tegenwoordig druk bezocht wordt. Dat komt aan de ene kant doordat zich daar de ‘Zwarte Madonna’ bevind, die bepaalde wonderen toegeschreven wordt, en aan de ene kant vanwege de toeristische waarde van de plek. Er is o.a. een hotel gevestigd. >>Lees verder.

Recepten: Gebakken octopusjes

Dit catalaans recept is een echte aanrader. Traditioneel wordt het met kleine octopusjes gemaakt. Omdat die tegenwoordig moeilijk te krijgen zijn -misschien omdat het verboden is om ze te vissen- worden ze nu nog al eens vervangen door in stukjes gesneden tentakels van grotere inktvissen, wat op zich een goede oplossing is.

Ingrediënten: halve kilo octopusjes (of tentakels), 1 middelgrote rode ui, 1 teentje knoflook, verse peterselie, zout, olijfolie

Bereidingswijze: Was eerst we octopusjes of tentakels goed en laat ze uitlekken. Dep ze daarna met keukenpapier droog.

Pocheer de fijngesneden ui, de teentjes knoflook en gehakte peterselie in een koekenpan met een flinke scheut olijfolie. Voeg de octopusjes toe zodra de ui doorzichtig wordt en laat zonder te roeren 4 tot 5 minuten meebakken.

Serveer ze meteen uit de pan. Je zult zien dat ze verslavend zijn.

Park Güell, sociaal project zonder weerklank

Het door de beroemde architect Antoni Gaudí aangelegde stadspark Park Güell, sinds 1984 op de Werelderfgoedlijst van de Unesco, was oorspronkelijk bedoeld als sociale woonwijk. Het had echter maar weing succes: van de zestig geplande percelen werden er slechts twee verkocht. In één van de verkochte huizen ging Gaudí zelf wonen. >>Lees verder.

Llivia, Spaanse enclave op Franse bodem

Ten oosten van Andorra, op Franse bodem, ligt het Spaanse stadje Llivia. Deze enclave is een overblijfsel van de Vrede van de Pyreneeën, die in 1659 tussen Spanje en Frankrijk werd getekend. Daarin werd afgesproken dat alle dorpen stroomopwaarts van Puigcerdá Frans grondgebied zouden worden. Llívia zou daarbij gehoord hebben, ware het niet dat het stadsrechten had en dus geen dorp was. De Spanjaarden namen de tekst zo letterlijk als mogelijk was, en daarom bleef Llívia en bijbehorend gebied gewoon Spaans. >>Lees verder.

De rivaliteit tussen Real Madrid en FC Barcelona

Tussen de twee Spaanse voetbalgrootmachten FC Barcelona en Real Madrid is van oudsher altijd meer dan een sportieve concurrentiestrijd geweest. Je zou kunnen spreken van een rivaliteit tussen twee grote steden, zoals tussen Rotterdam en Amsterdam, maar ook dat dekt de lading niet precies. Eigenlijk om het beter te begrijpen moet je je verdiepen in de Spaanse geschiedenis van deze eeuw, met de Spaanse burgeroorlog en het latere Franco regime als speerpunten. >>Lees verder.

De Lombardische kerken van Vall de Boí

De 'Vall de Boí' (vallei van Boi) is een smalle en zeer steile vallei in de hoge Catalaanse Pyreneeën, waar elk dorpje zijn eigen Romaanse kerk bezit. Deze kerken werden in de 11de en 12de eeuw gebouwd en versierd door Lombardische kunstenaars, beeldhouwers en vakwerklieden, die na de verdrijving van de Moren uit Italië overkwamen en daarom ook wel Lombardische kerken genoemd. Sinds het jaar 2000 worden ze door de Unesco gezien als werelderfgoed. >>Lees verder.

Recepten: Spinazie met rozijnen en pijnboompitten

(Espinacs amb panses i pinyons)

Ingrediënten: 1 kg. spinazie, 100 g. stukjes serranoham, 50 g. pijnboompitten, 50 g. zaaadloze rozijnen, olijfolie, zout en peper

Bereidingswijze:
Was de spinazie en kook ze gedurende 10 minuten in wat water met zout. Week ondertussen de rozijnen in een diep bord met water.

Laat de spinazie uitlekken in een vergiet.

Bak de stukjes ham in een koekenpan met wat olijfolie. Roer om en om. Voeg op den duur de pijnboompitten, de uitgelekte rozijnen en spinazie eraan toe.

Roet goed door en maak af met zout en peper naar smaak.

Het 'Liceu', operagebouw van de stad

Het 'Gran Teatre del Liceu' oftewel het ' Liceu', de opera van Barcelona, werd in 1847 gebouwd en daarna twee maal door een brand verwoest, in 1861 en in 1994. De laatste keer gebeurde dit tijdens laswerkzaamheden aan een brandwerend gordijn, waarna het gebouw volledig afbrandde. Dankzij donaties van particulieren, bedrijven en instellingen werd het echter in vijf jaar tijd weer opgebouwd, met de nieuwste technieken. Nu is het één van de modernste operazalen ter wereld. >>Lees verder.

Skigebieden in Catalonië

In heel Spanje zijn 34 skigebieden te vinden, waarvan de meeste pistes in de Pyreneeën liggen. In de Catalaanse Pyreneeén zijn er zelfs elf, met als misschien wel belangrijkste Baqueira Beret, Boí Taüll, Espot Esquí, La Molina en Masella, en Vallter 2000. >>Lees verder.

'Camp Nou', voetbalbolwerk en trekpleister voor toeristen

Iedere voetballiefhebber kent wel het mythische 'Camp Nou', stadion, waar één van de grootste clubs van Europa speelt, FC Barcelona. In dat stadion won ondermeer het Spaanse voetbalelftal in 1992 de Olympische titel, tijdens een finale tegen Polen (3-2). Ook vond er de roemruchte Champions League finale in 1999 tussen Manchester United en Bayern München plaats, die de Engelsen in extremis wonnen (2-1). Nederlandse clubs hebben er echter weinig goede herinneringen aan: nog nooit werd er dan ook een wedstrijd gewonnen. >>Lees verder.

23 april: Diada de Sant Jordi

Op de 'Diada de Sant Jordi' (Sint Jorisdag), ieder jaar op 23 april, is het een gebruik in Catalonië dat mannen aan hun geliefden een roos geven. Aan de andere kant doen vrouwen aan hun mannen die dag een boek cadeau. Daarom worden die dag in Barcelona grote delen van het centrum omgezet in een grote boekenmarkt. Met name op de Rambla en de Passeig de Gracia zijn dan honderden boekenstalletjes te vinden. >>Lees verder.

Recepten: 'Allioli' (Catalaanse knoflooksaus)

Alioli is een makkelijk zelf te maken saus van Catalaanse origine, die veel gebruikt wordt bij salades, gebakken of koude gekookte aardappelen, vlees en vis.

Ingrediënten: 4-6 knoflooktenen, zeezout, 2 eieren, 1 theelepel citroensap, 300 ml extra vierge olijfolie, verse peterselie, zout en peper

Bereidingswijze:
Pel de knoflook en doe deze met wat zout in een kom. Maak ze fijn. Snij de peterselie klein en voeg eraan toe. Breek de eieren, en scheid het wit van de dooiers. Doe die laatste bij het knoflookmengsel. Voeg ook het citroensap toe en meng alles met de staafmixer of in een blender tot een gladde massa.

Hou de staafmixer of blender aan en schenk nu langzaam de olijfolie bij, terwijl er een steeds dikkere saus ontstaat. Door toevoeging van meer olijfolie wordt de saus vloeibaarder en en de knoflooksmaak minder overheersend. Voeg naar smaak nog wat zout en peper toe.

De saus kan ongeveer drie dagen afgedekt in de koelkast bewaard worden.

Montjuïc, long en recreatiegebied van Barcelona

'Montjuïc' is een recreatiegebied op een heuvel in de stad Barcelona, tussen de 'Plaça d'Espanya' en de haven van de stad. Daar zijn o.a. het museum van Joan Miró en het Nationaal kunstmuseum van Catalonië te vinden. Op de top staat het kasteel van Montjuïc, vanwaaruit in een traject van 1.292 meter met een kabelbaan een mooi uitzicht is over de Catalaanse hoofdstad. Die kabelbaan werd aangelegd vanwege de Wereldtentoonstelling in 1929. >>Lees verder.

24 september: het feest van 'La Mercè'

Op 24 september wordt in Catalonië sinds 1871 jaarlijks het feest van de 'Mare de Déu de la Mercè' gehouden, een van oorsprong religieus feest. >>Lees verder.

Font Màgica, de magische fonteinen

De 'Font Màgica', de fonteinen aan de voet van Montjuïch in Barcelona, werden ontworpen door de Catalaanse architect en ingenieur Carles Büigas (1898-1979) voor de Wereldtentoonstelling van 1929. Het gaat om een aantal fonteinen aan de Avinguda de Maria Cristina, die in de avonden kleurrijk worden verlicht terwijl er klassieke ten gehore wordt gebracht. >>Lees verder.

Het dal van Núria, het hart van de Catalaanse Pyreneeën

Het dal van Núria, in het hart van de Catalaanse Pyreneeën, is een overweldigend natuurgebied op 1967 meter hoogte waar de bezoeker o.a. goed kan skiën en wandelen. Het enige nadeel is misschien dat het moeilijk bereikbaar is. Behalve een oud ezelspoor is er maar één manier om er te komen: met de zg. 'Cremallera de Nuria', een tandradspoorlijn, die leidt vanaf het lager gelegen Queralbs. >>Lees verder.

De 'Patum de Berga', Middeleeuws demonenfeest

De 'Patum de Berga' was al aan het eind van de 14de eeuw een geliefd religieus schouwspel in Catalonië. En nog steeds wordt het tijdens Sacramentsdag, de tweede donderdag na Pinksteren, gevierd -vooral in Berga maar ook in andere dorpen en steden van Catalonië. >>Lees verder.

Aigüestortes, de woeste tuin

Hoewel het onmogelijk is om in termen van esthetica te praten als je het over de natuur hebt, is het zeker dat het Nationale Park Aigüestortes i Estany de Sant Maurici één van de prachtigste en meest idyllische plekken is, die een mens van deze tijd nog kan bezoeken. Eerder dan wild natuur lijkt het het werk van een vlijtige tuinman, die alles tot op het kleinste detail verzorgt. >>Lees verder.

Mar i Muntanya: pollastre amb llagostins (kip met reuzengarnalen)

'Mar i muntanya' (Zee en Berg) is een Catalaanse uitdrukking voor een soort gerechten die typische ingrediënten uit de bergen endie van de zee met elkaar combineert, als 'pollastre amb llagosta' (kip en kreeft), 'pollastre amb escamarlans' (kip en rivierkreeftjes) en 'arròs mar i muntanya' (rijst, vlees en zeevruchten). Hier geven we een recept voor 'pollastre amb llagostins' (kip met reuzengarnalen).

Ingrediënten: 1 kip, 12 reuzengarnalen (2 a 3 per persoon), een oud brood, 100 g geroosterde amandelen, pijnappelpitten, 1 ui, 3 teentjes knoflook, 3 rijpe tomaten, 1/2 liter witte wijn, 1 kopje visbouillon, 1 theelepel paprika, kaneel

Bereidingswijze:
Snij de kip in stukken en bestrooi met zout, peper en kaneel. Pel de tomaten, ui en knoflook.

Bak de garnalen 2 a 3 minuten in een pan. Verwijder en zet apart.

Bak nu in dezelfde olie de stukken kip aan alle kanten bruin en zet ook apart.

Pel de ui, snij in kleine stukjes en bak in dezelfde pan. Snij de knoflook in dunne plakjes en voeg toe. Voeg ook het brood, de in plakjes gesneden tomaten, gehakte amandelen en pijnappelpitten en paprika toe. Zout naar smaak. Zodra alles bruin is giet de wijn erbij en laat in 8 minuten verdampen.

Als de saus te dik wordt voeg wat water toe. Maak het met een staafmixer glad.

Leg de kip in dezelfde pan, giet de saus en de visbouillon eroverheen. Breng weer aan de kook en laat 40 minuten sudderen. Voeg 5 minuten van te voren de reuzengarnalen toe.

Uit: >>Spanje recepten blog.

La Rambla, van rivierbedding tot drukke promenade

Van oorsprong was 'La Rambla' in Barcelona een rivierbedding die het water bij hevige regens naar de zee leidde. Tegenwoordig is het een drukke en gezellige promenade met een brede middenstrook, waar vele dagbladen- en bloemenkiosken te vinden zijn. Tussen de massa´s mensen, die er overdag en 's avonds heen en weer lopen staan allerlei verkopers van prullaria, musici, levende standbeelden en tekenaars van portretten of karikaturen.  Aan beide kanten van het voetgangersgedeelte zijn rijstroken, waar veel auto's en bussen rijden. Onder de grond zijn er metro- en treinstations. >>Lees verder.

11 september: Diada Nacional de Catalunya

De 'Diada Nacional de Catalunya' of kortweg 'La Diada' is de feestdag van Catalonië. Op deze dag wordt gevierd dat op 11 september 1714, tijdens de Spaanse Successieoorlog, het kasteel van Cardona capituleerde. Na de val van Barcelona was dat de laatste bolwerk, dat zich verzette tegen Spaanse en Franse troepen. Die waren een jaar daarvoor, na de Vrede van Utrecht, een blokkade begonnen. >>Lees verder.

Recepten: Pan tumaca

Geroosterd brood met tomaat op de Catalaanse manier en serranoham

Ingredienten: olijfolie extra vierge, teentje knoflook, geplet of uitgeperst, stevig stokbrood van 2 cm dik, of anders boerenbrood, zeer rijpe, sappige tomaten in tweeën gesneden, serranoham

Bereidingswijze: (De hoeveelheden hangen af van hoeveel er gemaakt wordt en kan onderhand aangepast worden).

Rooster het brood totdat het knapperig wordt, wrijf het in met de knoflook. Wrijf het vervolgens grondig in met de inhoud van de gesneden tomaat. Schenk er de olie overheen en strooi zout naar smaak.

Leg er een plakje van de ham bovenop.

Voor de vegetariërs zonder serranoham en een extra scheutje olijfolie.

N.b.Van dit recept wordt verteld dat het speciaal bedacht werd om de Catalaanse ham meer smaak mee te geven. Aangezien de Catalaanse ham niet de beste van Spanje blijkt te zijn, werd de wat droge smaak zo enigszins gemaskeerd door de tomaat. Tegenwoordig is het een zeer gewaardeerde tapa.

Figueres, geboorteplaats van Salvador Dalí

In zijn autobiografie 'Mijn leven als genie' staat één korte zin die de briljante schilder Salvador Dalí goed typeert: “Het enige verschil tussen mij en een gek is dat ik niet gek ben”. Dalí was behalve een fenomenaal kunstenaar en voorman van het surrealisme ook een poseur die ervan genoot om zijn bewonderaars te choqueren. Met zijn perfect gemodelleerde krulsnor en gehuld in koninklijke gewaden leefde hij als een dandy die, ook als hij niet aan het schilderen was, keer op keer een ode bracht aan het absurde. >>Lees verder.

Joan Miró en de Nederlandse interieurschilders

In mei 1928 reisde de Catalaanse kunstschilder Joan Miró vanuit Parijs naar Nederland. Daar bezocht hij onder meer het Rijksmuseum. Hij raakte daar vooral onder de indruk van de werken van de Hollandse meesters. Ze zouden hem brengen tot een serie abstracte schilderijen van Hollandse interieurs. >>Lees verder.

Penedés, grote variatie aan wijnen

De rivier de Anoia ontspringt ten westen van Barcelona bij Igualada in de Sierra de Alba en is de levensstroom van het grootste wijngebied van Catalonië, de Penedésstreek. De hoofdstad van het gebied is Villafranca del Penedés, en Sant Sadurní d’Anoia is het centrum van de 'cava', de Catalaanse champenoisewijnen, die zo geliefd zijn in Spanje. >>Lees verder.

'Calçotada', gastronomisch lentefeest in Catalonië

'Calçotada' is een typisch gastronomisch feest, oorspronkelijk uit Valls (provincie Tarragona). Het wordt gevierd tijdens de late winter en het vroege lente, wanneer de zg. 'calçots' groeien. 'Calçots' zijn een soort lente-uitjes, die speciaal voor dit doel geteeld worden. >>Lees verder.

Tarragona, Romeins Catalonië

De stad Tarragona ligt aan de 'Costa Dorado' in de gelijknamige zuidelijkste provincie van Catalonië. Het oude centrum is een overblijfsel van wat ooit het belangrijkste Romeinse handelscentrum op het Iberische eiland was en staat op de UNESCO lijst van werelderfgoed. De Romeinen noemden het Tarraco. In de omgeving was al sinds de 5de eeuw v. C. handelscontact tussen plaatselijke Iberische volkeren en Feniciërs en later Griekse kolonisten. Ook de Carthagers zijn er aanwezig geweest. >>Lees verder.